Nietzsche maakt onderscheid tussen de ‘kleine’ schaamte en de ‘trotse’ schaamte. De eerste soort schaamte is de macht die mensen doe vasthouden aan een slavenmoraal. Deze schaamte is in strijd met de natuurlijke, vitale krachten die de mens ertoe brengen zichzelf te overstijgen. Maar ook de ‘harde mens’ kent schaamte, maar dan trotse schaamte, die hem beschermt tegen de zwakheid. Bij de harde mens is de innerlijkheid ‘een kwestie van schaamte en iets kostbaars’ (Jenseits von Gute und Böse). Deze ‘beschermende, isolerende schaamte is een harde noodzaak, uit angst de ander door grote openheid en mildheid te beschamen’ (Van Raalten, Schaamte en existentie). Iemand die een ander beschaamt is namelijk slecht, omdat dergelijke schaamte zwak maakt en de ander in zijn eer aantast. De trotse schaamte daarentegen beschermt niet alleen tegen zwakheid, maar zet ook aan tot handelen waarmee men eer kan inleggen.

Tevens verschenen op de Filosofiekalender © Veen Media