Smith – Adam
Door in de verbeelding van plaats te wisselen met iemand die lijdt, kunnen we begrijpen of navoelen wat de ander voelt.
Heel lang is gedacht dat zoiets als empathie, het je kunnen inleven in een ander, is voorbehouden aan de mens. In De aap in ons (2005) gebruikt de Nederlandse primatoloog Frans de Waal (1948) de definitie van ‘sympathy’ van de econoom en moraalfilosoof Adam Smith (1723–1790) om aan te tonen dat dat vermogen ook bestaat bij onze naaste verwanten in het dierenrijk. Hij vertelt over de bonobo Kuni die zag hoe een spreeuw tegen het glas van haar omheining in de dierentuin vloog. Ze ging naar de vogel toe, raapte hem op en probeerde hem op zijn pootjes te zetten. Toen dat niet lukte, gooide ze hem voorzichtig in de lucht. Vervolgens nam ze de spreeuw mee een hoge boom in, vouwde zijn vleugels open en gooide hem in de richting van de omheining. De vogel landde echter op de oever van de gracht om het apenverblijf. Kuni hield vervolgens de wacht bij de spreeuw en beschermde hem tegen haar soortgenoten, totdat de vogel hersteld was en weg kon vliegen. Volgens De Waal is het bijzondere dat Kuni de vogel niet behandelde als een andere aap, want ze ‘paste haar hulp aan aan de specifieke situatie van een dier dat heel anders was dan zij’.
Tevens verschenen op de Filosofiekalender © Veen Media